“10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Cevapları Sayfa 49 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 49
Rüzgârların Oluşturduğu Yer Şekilleri
Kurak ve yarı kurak bölgelerde yeryüzünün şekillenmesinde rüzgârın etkisi fazladır. Rüzgârlar, arazide aşındırma ve biriktirme yapmak suretiyle çeşitli yer şekilleri meydana getirir.
Rüzgâr Aşındırma Şekilleri
Rüzgârlar bitki örtüsünden yoksun arazilerdeki ana kayayı zamanla aşındırır. Bu aşındırma sonucu çeşitli yer şekilleri oluşturur. Kurak bölgelerde rüzgârın ve sürüklediği materyallerin kayaların alt kısmını daha fazla aşındırmasıyla oluşan yer şekillerine mantar kaya denir (Görsel 1.50).
Farklı dirençteki yatay tabakalara sahip tabakaların rüzgar aşındırması etkisiyle yüksekte kalması ve girintili çıkıntılı bir görüntü oluşturmasıyla meydana gelen yer şekillerine ise şahit kaya adı verilir. Çöllerdeki ince malzemelerin rüzgâr tarafından sürüklenmesiyle kalan iri taşların yüzeyi tamamen kaplamasıyla gerçekleşen oluşumlara çöl kaldırımı denir.
Kurak bölgelerde kayaçların dirençsiz kısımlarının zamanla çözünmesi, çözünen malzemelerin rüzgâr tarafından aşındırılmasıyla oluşan oyuklara tafoni (rüzgâr kovuğu) denir (Görsel 1.51).
Rüzgâr Biriktirme Şekilleri
Rüzgârlar; bitki örtüsünden yoksun, kurak ve yarı kurak bölgelerdeki arazilerden aşındırdığı malzemeleri hızının azaldığı yerde veya bir engelle karşılaştığı yerde biriktirir. Bunun sonucunda rüzgâr biriktirme şekilleri oluşur.
Çöl bölgelerinde rüzgârların biriktirmesiyle oluşan kum yığınlarına kumul adı verilir. Kumullar, rüzgârın esiş yönlerine bağlı olarak farklı şekiller alır. Bunların en yaygını, kum yığınlarının hilal şeklini aldığı barkan adı verilen kum tepeleridir (Görsel 1.52). Rüzgârın kurak bölgelerden havalandırdığı ince malzemeleri yarı nemli bölgelerde biriktirmesiyle ince malzemeli topraklar oluşur. Bu topraklara da lös adı verilir.
Hızlı Tur
Rüzgâr aşındırma şekillerinin farklılık göstermesinin nedenleri neler olabilir? Görüşlerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız
- Cevap: Rüzgar aşındırma şekillerinin farklılık göstermesi, rüzgarın hızı, taşıdığı materyalin cinsi ve miktarı, ve yer yüzeyinin başlangıçtaki durumu gibi faktörlere bağlıdır. Rüzgarın hızı ve sürekliliği, aşındırma kapasitesini doğrudan etkiler; kuvvetli ve sürekli esen rüzgarlar, yer yüzeyini daha hızlı ve daha derinlemesine aşındırabilir.
10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 49 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
Yorum Yap