10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 47

“10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Cevapları Sayfa 47 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 47

Buzullar ve Oluşturdukları Yer Şekilleri

Yıl boyunca erimeyen, yüzeyi sürekli kaplayan karlara kalıcı kar (tota- ğan) adı verilir. Kalıcı karların üst üste yığılıp aralarındaki boşluğun ağırlıktan dolayı azalmasıyla önce buzkar (neve) oluşur ve buzkar sıkışmanın artmasıyla buzula (glasiye) dönüşür. Buzullar, sıcaklığın yıl boyu çok düşük olduğu kutup bölgeleri ile diğer bölgelerin yüksek kesimlerinde oluşur. Yıl boyunca erimeden kalan karın inebildiği en alt yükselti seviyesine kalıcı kar sınırı denir. Kalıcı kar sınırı sıcak kuşakta 5.000-6.000 m civarındayken kutuplara gidildikçe bu sınır deniz seviyesine (0 m) kadar alçalır.

Yeryüzünde oluşum yeri ve şekli bakımından farklı buzul türleri vardır. Geniş alanları kaplayan kalın buzul örtülerine örtü buzulu (inlandsis) adı verilir. Bir dağın üst kısmını örten buzullara ise takke buzulu denir (Görsel 1.46). Dağ yamaçlarında buzulların kendi ağırlığıyla oluşturduğu ve sirk adı verilen çukurlara yerleşmiş buzullara ise sirk buzulu denir. Dağ yamaçlarından aşağı inen buzulların açtığı uzun çukurlar buzul vadisi olarak adlandırılır. Buzul vadileri içine yerleşmiş buzullara da vadi buzulu adı verilir (Görsel 1.47). Kutup bölgelerinde deniz üzerinde oluşan buzlara ise bankiz denir. Kara üzerindeki buzullardan kopmuş, denizde yüzen büyük buz dağlarına aysberg adı verilir.

Buzullar, büyük ve ağır kütleleri ile duruyormuş gibi görünse de aslında yavaş da olsa hareket eder. Hareket ettikleri arazide aşındırma yapar, aşındırdıkları malzemeleri sürükler ve biriktirir. Bu şekilde çeşitli yer şekilleri oluşturur.

Buzul Aşındırma Şekilleri

Buzulların düzlük veya az eğimli arazilerde bulunduğu alanı çökertmeleriyle oluşturdukları çanak şeklindeki çukurlara sirk adı verilir. Dağ yamaçlarından aşağı inen buzulların aşındırmasıyla oluşan tekne şeklindeki uzun ve dik yamaçlı çukurla- Görsel 1 47′ Vadi buZulu ra buzul vadisi denir. Yamaçlardan aşağı kayan buzullar, arazinin yumuşak kısımlarını aşındırırken dirençli kayaların sadece üzerini yontar. Bu yontma ile oluşan yassı yuvarlak şekillere hörgüç kaya adı verilir.

• Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.

10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 47 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.