“10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Cevapları Sayfa 103 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 103
Soğuk bölgelerde kaya gözeneklerinde oluşan buzların kayaçları çatlatması ile bitki köklerinin kayaçları parçalaması da fiziksel ayrışmaya neden olur.
Bunun dışında; akarsular, seller, rüzgârlar, buzullar ve dalgalar gibi dış kuvvetler de kayaçların fiziksel ayrışmasında rol oynar.
Fiziksel ayrışama çok uzun sürer ve bu şekilde toprak oluşumu oldukça yavaştır. Başta çöller olmak üzere nem ve yağışın az, sıcaklık farklarının fazla olduğu kurak ve yarı kurak bölgelerde fiziksel ayrışam çok etkilidir.
Kimyasal Çözünme: Suyun kayaçları çözmesi ve minerallerini ayrıştırması sürecidir. Bitki kökleri ve organik artıklardan ortaya çıkan organik asitler de kimyasal çözünmeyi arttıran biyolojik etkenlerdir. Suyun fazla olduğu ortamlarda; nemli-yağışlı, sıcak ve ılıman iklim bölgelerinde kimyasal çözünme daha etkilidir. Kimyasal çözünmenin etkili olduğu bölgelerde toprak oluşumu daha hızlı gerçekleşir ve toprak kalınlığı daha fazla olur. Kimyasal çözünmenin yetersiz olduğu kurak bölgelerde toprak oluşumunun tamamlanması zordur.
Humus Oluşması
Kayaçların ayrışmasıyla oluşan malzemeye bitkiler ve hayvanlar yerleşir. Bitkiler, bu ayrışmış malzemeyi kökleriyle tutar; canlılar bu malzeme içine sürekli organik madde kazandırır. Organik maddelerden salgılanan asitler çözünmeyi daha da hızlandırır. Toprak içinde sürekli boşluk yaratan canlılar, su ve hava dolaşımını artırır. Böylece ayrışmış malzeme daha da ayrışırken bu malzemenin içine organik maddeler karışır. Bu organik maddelere humus denir. Böylece içine humusun karıştığı ayrışmış malzeme toprağa dönüşür.
Katmanlaşma-Olgunlaşma
Toprakta ayrışan minerallerin bir kısmı yıkanmanın etkisiyle aşağılara taşınır. Biriken mineraller zamanla toprağın katmanlaşmasını sağlar. Böylece yıkanma ve birikme katmanları iyice belirginleşir. Katmanlaşmasını tamamlayan topraklara olgunlaşmış toprak denir. Olgunlaşmış toprak ana materyalin üzerinde yıkanma, birikme ve ayrışma olmak üzere üç katmandan oluşur. İklim ve bitki örtüsünün etkisi en üst katmanda daha belirgindir. Dış kuvvetlerin taşıdığı malzemelerin birikmesiyle oluşan topraklarda ise katmanlaşma ve olgunlaşma tamamlanamaz.
Olgunlaşmış Toprak Katmanları (Horizonlar)
Olgunlaşmış toprak katmanı A, B, C ve D horizonlarına sahiptir (Görsel 1.100).
A Horizonu (Yıkanma Katı): Malzemenin iyice ayrışıp inceldiği ve ayrışan malzemenin yıkandığı en üst katmandır. Canlıların yerleştiği, organik maddelerin bulunduğu humusun oluştuğu toprağın canlı katıdır. Organik maddeler bu katmanın rengini koyulaştırır. Toprağın verimli katmanıdır.
B Horizonu (Birikme Katı): Üst katmanda yıkanan kireç, tuz vb. minerallerin biriktiği katmandır. Bu katman genellikle açık renklidir.
C Horizonu (Ayrışma Katı): Ana materyalden yeni çözünen iri malzemeler bulunur. Toprağın en alt katmanı olan ayrışma katıdır. Bu katmanda ana kayanın özellikleri çok belirgindir.
D Horizonu: Ana materyalin bulunduğu katmandır.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 103 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
Yorum Yap