10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 107 Cevapları Meb Yayınları’na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Coğrafya Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 107
Toprak oluşumu için öncelikle anakayanın ayrışması ve çözünmesi gerekir. Toprağın ana materyalini oluşturan kayaçların özellikleri ve ayrışmaya karşı dirençleri toprağın oluşum hızını ve türünü etkiler.
Toprak ana materyali, mermer ve bazalt türü sert ka- yaçlardan oluşabileceği gibi kum ve volkan külü gibi gevşek yapılı malzemelerden de oluşabilir. Toprağın rengi, gözenek ve mineral yapısı anakayanın özelliğine göre farklılık gösterir (Görsel 1.119). Ayrıca toprağın killi, kireçli, kumlu ve tuzlu olmasında da anaka- ya önemli bir etkiye sahiptir. Örneğin koyu renkli ve sert bir magmatik kayaç olan bazalt üzerinde koyu renkli ve besin maddesi yönünden zengin topraklar oluşurken kalker üzerinde ise kireç yönünden zengin topraklar oluşur.
Yeryüzü şekilleri toprak oluşumunda etkili olan diğer bir faktördür. Yükseltinin artmasına bağlı olarak sıcaklık azalırken belirli seviyeye kadar da yağış artar. Bu durum, bitkilerin kuşaklar hâlinde yer almasına ve bu kuşaklar altında farklı toprak tiplerinin oluşmasına neden olur.
Eğimin fazla olduğu yerlerde ayrışan malzemenin dış kuvvetler tarafından taşınması daha kolay olduğu için toprak ince bir yapıya sahiptir. Eğimin az olduğu yerlerde ise toprak daha kalın bir yapıdadır (Görsel 1.120). Bakı durumu; yamaçlardaki sıcaklık, buharlaşma ve nemliliğin yanı sıra toprak oluşumunu da etkiler. Ayrıca dağların denize dönük yamaçlarının bol yağış alması, toprağın fazla yıkanmasına neden olurken bu yamaçlardaki gür bitki örtüsü de topraktaki organik madde miktarını artırmaktadır.
Biyotik faktörler, toprak oluşumunda etkili olan bir başka unsurdur. Bitkiler, toprak oluşumunda faaliyet gösteren en önemli canlılardır. Bitkilerin dal, yaprak, meyve ve kabuk gibi kısımlarının toprağa karışmasıyla topraktaki organik madde miktarı artar. Bitki örtüsü sayesinde yağışlarla gelen suyun toprak içine sızması kolaylaşırken yüzeysel akışın da yavaşlamasıyla toprak erozyonu önlenmiş olur. Ayrıca bitki köklerinin kaya çatlaklarına yerleşmesiyle veya bu köklerden çıkan asitlerle anakayanın ayrışması sağlanır.
Toprak içerisinde bulunan mikroorganizmalar da toprak oluşumunda önemli bir görev üstlenmektedir. Bu canlılar, toprağa karışan bitki ve hayvan parçalarının ayrışmasını ve bunların organik maddeye dönüşmesini sağlar. Ayrıca solucan, köstebek, tavşan ve fare gibi hayvanların toprağın havalandırılması, karıştırılması veya topraktaki su akışının düzenlenmesi gibi faaliyetleri de toprak oluşumunu etkileyebilmektedir (Görsel 1.121).
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 107 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
Yorum Yap